Rách sụn chêm khớp gối: Dấu hiệu, nguyên nhân và cách điều trị

Rách sụn chêm khớp gối là tình trạng chấn thương phổ biến đối với những ai thường xuyên chơi thể thao, bị ngã hoặc bị tai nạn giao thông,… Đau nhức, khó chịu, thậm chí hạn chế khả năng vận động,… là những ảnh hưởng nghiệm trọng của tình trạng này. Cùng theo dõi bài viết sau đây để có những hiểu biết chính xác về dấu hiệu, nguyên nhân và cách điều trị rách sụn chêm khớp gối.

1. Hiểu đúng về sụn chêm khớp gối

Như chúng ta đã biết, khớp gối là một khớp phức hợp được cấu tạo bởi ba loại xương, bao gồm xương bánh chè, đầu trên xương chày và đầu dưới xương đùi, giữ vai trò quan trọng khi chịu toàn bộ tải trọng của cơ thể. Trong đó, sụn chêm là một trong những bộ phận bên trong khớp gối, nằm giữa đầu dưới xương đùi và đầu trên xương chày giữ vai trò là tấm đệm lót giữa 2 loại xương này.

Sụn chêm gồm 2 tấm – sụn chêm trong có dạng hình chữ C nằm ở phía trong khớp gối và sụn chêm ngoài có dạng hình chữ O nằm ở phía ngoài khớp gối. Đặc trưng của sụn chêm là có tính dẻo dai, đàn hồi cao và chịu lực tốt. Bộ phần này được chia thành 3 phần – sừng trước, thân giữa và sừng sau; 2 bờ – bờ bao khớp bám vào bao khớp và bờ tự do.

Sụn chêm đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc tạo nên sự vững chắc cho khớp gối, cụ thể:

• Phân phối lực đều lên trên khớp gối
• Tăng cường khả năng hấp thụ lực, giảm sốc khi di chuyển và vận động cho cơ thể
• Phân bố dinh dưỡng và hoạt chất bôi trơn cho sụn khớp
• Tránh màng hoạt dịch và bao khớp không kẹt vào khe khớp
• Đảm bảo sự vững chắc của khớp gối và sự ổn định của hoạt động vận chuyển

Vì vậy, rách sụn chêm khớp gối sẽ tác động và làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng di chuyển và vận động của cơ thể.

2. Dấu hiệu rách sụn chêm khớp gối

Rách sụn chêm khớp gối là một trong những chấn thương phổ biến ở đầu gối. Khi sụn chêm vừa mới bị tổn thương, bạn vẫn có khả năng đi lại bình thường. Thậm chí trong một số trường hợp người bị rách sụn chêm vẫn có thể tập luyện và tham gia thi đấu ở một số bộ môn thể thao. Tuy nhiên, sau 2 -3 ngày thì cơn đau sẽ bắt đầu xuất hiện và “hành hạ” người bệnh. Kéo theo đó là tình trạng đầu gối dần sưng to, ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình di chuyển và vận động.

Sau đây là một số biểu hiện rách sụn chêm khớp gối thường gặp. Hãy đến bệnh viện để thăm khám kịp thời để có thể áp dụng các phương pháp điều trị phù hợp nếu gặp phải các biểu hiện này, đặc biệt là khi vừa có va chạm, chấn thương, tai nạn,…

• Đầu gối bị sưng và xuất hiện những cơn đau
• Khớp gối bị kẹt
• Duỗi thẳng khớp gối gặp nhiều khó khăn
• Có cảm giác đau nhức nghiêm trọng khi dùng tay ấn vào khe khớp gối
• Xuất hiện tiếng “nổ” khi sụn chêm khớp gối bị rách
• Khi di chuyển và vận động có tiếng lục đục trong khớp gối

3. Nguyên nhân rách sụn chêm khớp gối

Hiện tượng rách sụn chêm khớp gối có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau như rách sừng trước, rách sừng sau, rách sụn chêm bên ngoài, rách vùng vô mạch, rách vùng có mạch nuôi,… Tình trạng rách sụn chêm khớp gối cũng có những hình thái biểu hiện khác nhau như rách sụn chêm ngang, rách sụn chêm dọc, rách sụn chêm hình nan hoa, rách sụn chêm hình vạt, rách sụn chêm phức tạp,…

Một số nghiên cứu khoa học đã chỉ ra nguyên nhân dẫn đến rách sụn chêm khớp gối như sau:

• Đối với trẻ em: Tình trạng rách sụn chêm khớp gối có thể xảy ra trong các va chạm, chấn thương thể thao, vui chơi, chạy nhảy hoặc tai nạn giao thông. Đặc biệt, trẻ em có nguy cơ cao bị rách sụn chêm khớp gối khi chân bị vặn xoắn đồng thời gối gấp.
• Đối với người lớn: Bên cạnh nguyên nhân do chấn thương xảy ra khi tham gia giao thông, vận động,… thì rách sụn chêm khớp gối ở người lớn còn có thể xuất phát từ quá trình thoái hóa xương khớp. Ngay cả khi bạn ngồi xổm, quỳ gối, mang vác vật nặng,… cũng có thể gây ra tình trạng tổn thương sụn chêm.

Tình trạng rách sụn chêm khớp gối có thể xảy ra ở bất cứ ai và ở bất kỳ độ tuổi nào. Tuy nhiên, các vận động viên  – đặc biệt là những người tham gia các môn thể thao đồng đội như bóng đá, bóng rổ, quần vợt,… thì có nguy cơ cao mắc phải tình trạng chấn thương này.

4. Điều trị rách sụn chêm khớp gối

Thông qua một số phương pháp kiểm tra như chụp X-quang, chụp cộng hưởng từ, nội soi,… bác sĩ sẽ phát hiện và chẩn đoán tình trạng sụn chêm khớp gối bị tổn thương của người bệnh. Tùy thuộc vào vị trí, kích thước, hình thái rách sụn chêm khớp gối mà bác sĩ sẽ đưa ra những phác đồ điều trị phù hợp, cụ thể:

• Rách sụn chêm khớp gối vùng giàu mạch máu nuôi: Những tổn thương sụn chêm tại vị trí này thường dễ lành do có nhiều mạch máu nuôi, đặc biệt nếu vết rách nhỏ có thể tự liền mà không cần sự can thiệp của y học.
• Rách sụn chêm khớp gối vùng trung gian: Rách sụn chêm ở vị trí 1/3 giữa – những tổn thương có thể lành nhanh chóng nếu được điều trị đúng cách. Tuy nhiên, hiệu quả điều trị vẫn thấp hơn ở vùng 1/3 ngoài.
• Rách sụn chêm khớp gối vùng vô mạch: Sụn chêm bị tổn thương ở vùng 1/3 trong (bờ từ do) – vị trí không có mạch nuôi. Đây là trường hợp rách sụn chêm khớp gối nghiệm trọng nhất và hoàn toàn không có khả năng phục hồi. Đối với tình trạng này, bác sĩ bắt buộc phải cắt bỏ phần sụn bị rách.

Điều trị rách sụn chêm khớp gối hiện nay thường có 2 phương pháp:

• Điều trị không phẫu thuật: Phương pháp này thường được bác sĩ chỉ định trong những trường hợp rách sụn chêm khớp gối nhỏ, tình trạng nhẹ và ít ảnh hưởng tới đời sống sinh hoạt của bệnh nhân. Thay vào đó, người bệnh được khuyến cáo áp dụng liệu trình RICE bao gồm nghỉ ngơi, chườm đá, băng hoặc băng ép và nâng cao chân. Ngoài ra, một số loại thuốc chống viêm, giảm đau,… sẽ giúp quá trình phục hồi sụn chêm hiệu quả hơn.
• Điều trị bằng cách phẫu thuật: Đối với những trường hợp rách sụn chêm khớp gối nghiêm trọng hoặc những trường hợp đã điều trị không phẫu thuật nhưng không hiệu quả thì bác sĩ sẽ can thiệp bằng cách phẫu thuật. Có thể là cắt bỏ một phần hoặc toàn bộ sụn chêm khớp gối bị rách, hay khâu sụn chêm khớp gối bị tổn thương. Sau phẫu thuật, người bệnh cần hạn chế vận động để vết rách nhanh liền. Khi sụn chêm khớp gối có dấu hiệu phục hồi thì bạn có thể tập vận động nhẹ nhàng để chống teo cơ, đồng thời giúp khớp gối nhanh chóng trở lại bình thường.

Như vậy, tình trạng rách sụn chêm khớp gối thường khá phổ biến và mang lại những ảnh hưởng nghiêm trọng trong đời sống của chúng ta. Việc sớm phát hiện và chẩn đoán có vai trò quan trọng đối với kết quả điều trị tình trạng sụn chêm khớp gối bị rách. Hãy đến khám bác sĩ chuyên khoa ngay nếu bạn gặp phải những chấn thương khớp gối để tìm ra phương pháp điều trị phù hợp và hiệu quả nhất.