Viêm quanh khớp vai bệnh học toàn tập

Viêm khớp quanh vai là một trong những vấn đề xương khớp phổ biến hiện nay với những cơn đau nhức khó chịu, cản trở hoạt động của người bệnh. Qua bài viết này, chúng tôi xin chia sẻ những thông tin liên quan đến viêm quanh khớp vai bệnh học cho những ai quan tâm, muốn tìm hiểu. 

1. Cấu trúc giải phẫu khớp vai sẽ như thế nào? 

Muốn hiểu rõ được viêm quanh khớp vai bệnh học thì trước tiên bạn cần nắm rõ cấu trúc giải phẫu khớp vai. Từ đó bạn sẽ có cái nhìn tổng quan hơn về các vấn đề có liên quan.

Khớp vai là một trong số các khớp linh hoạt nhất của cơ thể có cấu tạo khá phức tạp bao gồm nhiều cơ quan như:

Xương khớp 

Phần này sẽ có cấu tạo 3 xương 5 khớp bao gồm:

• 3 xương: xương bả vai, xương đòn và chỏm xương cánh tay.
• 5 khớp nằm ở vị trí: giữa ổ chảo xương bả vai và chỏm xương cánh tay, giữa mỏm cùng vai và chỏm xương cánh tay, giữa bả vai và lồng ngực, khớp cùng vai đòn, khớp ức đòn.

Bao khớp

Phần bao khớp có kích thước khá lớn nhưng lại rất mỏng. Phần phía trên thì bám xung quanh các gờ ổ chảo (sụn viền) còn phía dưới bám vào xương cánh tay.

Dây chằng

Phần dây chằng có cấu tạo bao gồm dây chằng ổ chảo – cánh tay, dây chằng cùng quạ, dây chằng quạ đòn và dây chằng quạ cánh tay.

Cơ gân

• Các cơ của khớp vai bao trùm lên chỏm xương cánh tay để cố định, hướng tâm chỏm xương cánh tay với ổ chảo. Hệ thống cơ của khớp vai bao gồm cơ Delta, cơ ngực to, cơ lưng to, cơ tròn to, cơ trên gai, cơ dưới gai, cơ tròn nhỏ, cơ dưới vai.
• Gân của các cơ trên gai, cơ dưới gai, cơ tròn nhỏ và cơ dưới vai sẽ kết hợp cùng với chụp của cơ xoay bao bọc lấy chỏm xương cánh tay.

Ngoài ra, khớp vai còn có cấu tạo bởi hệ thống bao thanh mạc dưới mỏm cùng làm nhiệm vụ hỗ trợ quá trình vận động của cơ xoay và hệ thống mạch máu – thần kinh nuôi dưỡng các thành phần của khớp vai.

2. Đại cương viêm quanh khớp vai bệnh học  

Định nghĩa 

Viêm quanh khớp vai là tình trạng những tổn thương ở phần mềm của khớp vai bao gồm cơ, gân, dây chằng và bao khớp gây ra các cơn đau khiến cho người bệnh khó khăn trong quá trình vận động. Với viêm khớp quanh vai thì phần xương, sụn khớp và màng hoạt dịch không có tổn thương như viêm khớp hay chấn thương.

Dịch tễ học 

Theo các thống kê thì số bệnh nhân mắc bệnh viêm khớp quanh vai chiếm khoảng 5 – 10% trong tổng số bệnh nhân bị bệnh cơ – xương – khớp điều trị nội trú tại bệnh viện Bạch Mai và khoảng 15% số bệnh nhân điều trị ngoại trú. Tại Mỹ, 80% dân số đều đã trải qua bệnh viêm khớp quanh vai ít nhất một lần trong đời.

Phân loại 

Viêm khớp quanh vai có hai thể là đau khớp vai đơn thuần và thể viêm gân.

– Thể đau khớp vai đơn thuần: là tình trạng đau các khớp hay cơ quan xung quanh vùng vai do gân bị thoái hóa gây viêm. Thể này gặp nhiều ở các bệnh nhân từ 50 trở lên bởi lúc này, quá trình bào mòn và suy yếu của cơ xương khớp đã dần có sự biểu hiện ra bên ngoài. Ngoài ra, những người hay chơi thể thao hoặc khuân vác vận nặng cũng thường gặp ở thể này bởi các áp lực và tác động mạnh sẽ khiến vai tổn thương rồi dẫn đến viêm.

– Thể viêm gân: sẽ bao gồm viêm cơ nhị đầu, viêm gân cơ trên vai và viêm gân cơ dưới vai. Thường thì bệnh nhân sẽ xuất hiện các cơn đau âm ĩ tại vị trí viêm và khi ấn vào sẽ đau nhiều hơn. Một số vận động của cánh tay và bả vai sẽ bị hạn chế. Các nghiệm pháp Palm – up test, Jobe và Paste được dùng để phát hiện các thể viêm gân lần lượt: viêm cơ nhị đầu, viêm gân cơ trên vai, viêm gân cơ dưới vai.

3. Cơ chế sinh bệnh 

Để hiểu rõ hơn về viêm khớp quanh vai bệnh học thì cơ chế phát sinh bệnh là một yếu tố không thể thiếu. Các tổn thương phổ biến nhất khi vùng quanh khớp vai bị viêm là tổn thương gân của cơ xoay, bó dài gân cơ nhị đầu hoặc bao thanh mạc dưới mỏm cùng vai. Các cơ chế gây nên tổn thương này bao gồm:

Thiếu máu hoặc thiếu dinh dưỡng

Gân là tổ chức ít được cung cấp dinh dưỡng và máu nhất của cơ thể do đó nếu cung cấp thiếu chất hoặc giảm tưới máu có thể đẩy nhanh quá trình lão hóa cũng như tăng nguy cơ mắc các bệnh lý như xơ vữa mạch máu, bệnh tự miễn dịch,…

Chấn thương 

Các tác động nhất là té, va chạm, đánh đập, tai nạn,… gây nên chấn thương cấp tính trong đó có tổn thương gân. Thông thường, các trường hợp viêm quanh khớp vai đều do vi chấn thương gây nên.

Tư thế

Các tư thế như dang hai tay, đưa tay lên cao quá đầu khiến mạch máu động mạch cọ xát với mỏm cùng vai khiến cho phần chóp mũ của cơ xoay bị mắc kẹt lâu dần sẽ gây nên các bệnh lý tổn thương gân. Hoặc ở tư thế khép tay, chỏm xương cánh tay sẽ gây chèn ép đến vùng tiếp xúc ổ khớp của mũ cơ xoay tạo nên các kích thích và giảm lượng máu tưới cho gân.

Vị trí chuyển tiếp giữa các tổ chức gân và cơ là vùng gân cơ xoay thường gặp các tổn thương như đứa một phần hoặc đứt toàn bộ gân.

Tổn thương gân cơ nhị đầu

Áp lực cơ học ở bó gân cơ nhị đầu tại vị trí đi vào và đi ra rãnh của xương cánh tay khiến gân này bị tổn thương. Từ đó dẫn đến tình trạng viêm hoặc trật gân khỏi vị trí, đứt sợi xơ nganh hoặc đứt gân.

Tìm hiểu về viêm quanh khớp vai bệnh học sẽ giúp ích cho việc điều trị hay phòng bệnh với từng đối tượng khác nhau. Trong sự hối hả của cuộc sống hiện nay, đôi khi viêm khớp quanh vai bị bỏ qua chỉ vì sự chủ quan của con người. Điều này có thể dẫn đến nhiều hệ quả nghiêm trọng, nhất là gây biến chứng nguy hiểm ở người bệnh. Chính vì vậy mà khi có bất kỳ biểu hiện nào nghi ngờ thì tốt nhất bạn nên đến các cơ sở y tế uy tín để được kiểm tra tình trạng sức khỏe của mình. Đừng lơ là dù chỉ là một bất thường nhỏ của cơ thể bạn nhé!