Thoái hóa đốt sống cổ – Những biểu hiện cần lưu ý

Thoái hóa đốt sống cổ hay còn gọi là thoái hóa cột sống cổ hoặc thoái hóa cột sống lưng là một trong những căn bệnh phổ biến của xã hội. Thoái hóa đốt sống cổ và lưng không chỉ ở những người già mà còn ở cả những người trẻ thường làm việc trong văn phòng, ít vận động hoặc phải cúi nhiều là bệnh thường gặp ở những người phải sử dụng nhiều động tác ảnh hưởng đến vùng đầu cổ.

Các dấu hiệu điển hình của bệnh Thoái hóa đốt sống cổ có thể dễ nhận thấy là cổ cứng nhắc khó xoay chuyển kèm với dấu hiệu đau, đau cổ sau đó lan xuống vai, đau ở các khớp cổ và vai, ngoài ra còn đau đầu không rõ nguyên nhân… Thoái hóa đốt sống cổ bắt đầu bằng những hiện tượng hư khớp ở các diện thân đốt, đĩa liên đốt tới các màng, dây chằng, dần dần về sau xuất hiện hiện tượng thoái hóa các đốt sống, gây đau vùng cổ nhất là khi vận động vùng cổ.

Nguyên nhân gây thoái hóa đốt sống cổ

Nguyên nhân phổ biến gây ra bệnh thoái hóa đốt sống cổ là do sự lão hóa. Hoạt động sai tư thế là một trong những nguyên nhân quan trọng gây ra thoái hóa đốt sống cổ. Làm việc kéo dài ở một tư thế, ít vận động là những nguyên nhân chính gây là bệnh thoái hóa đốt sống cổ, vôi hóa cột sống, gai cột sống.

Những công việc phải cúi, ngửa nhiều, mang vác nặng trên đầu hay ngồi trước màn hình vi tính quá lâu, vị trí đặt tay trên bàn làm việc hay đối với máy tính quá cao hoặc quá thấp, vùng cổ và vùng gáy khi đó không được thường xuyên cử động, hoặc chỉ giữ nguyên một tư thế, thường xuyên nhìn lên rồi lại nhìn xuống. Vị trí ngồi quá thấp so với bàn làm việc cũng là nguyên nhân gây thoái hóa đốt sống cổ.

Ngoài ra, nguyên nhân thoái hóa đốt sống cổ còn có thể là do chế độ dinh dưỡng (ăn uống thiếu chất, sụt giảm hàm lượng canxi, vitamin, magie…) hoặc thói quen sinh hoạt (cúi hoặc ngửa cổ quá nhiều, mang vác vật nặng trên vai hoặc cổ khi làm việc, kê gối quá cao khi ngủ, lạm dụng bia rượu, thuốc lá).

Hơn nữa, trong khi ngủ chỉ nằm 1 – 2 tư thế, không có thói quen chuyển mình. Lựa chọn gối kê không phù hợp (gối quá cao và gối quá mềm).

Bên cạnh đó còn có yếu tố di truyền, chấn thương, dị dạng bẩm sinh, do chế độ dinh dưỡng thiếu chất dẫn tới sụt giảm canxi, vitamin, magie,…

Những nguyên nhân trên sẽ gây ra sự thay đổi trong cột sống làm xương và sụn tạo nên cột sống cổ dần dần thoái hóa. Những thay đổi này có thể bao gồm:

• Mất nước đĩa đệm: Đĩa đệm có tác dụng như miếng lót giữa các đốt sống của cột sống . Ở tuổi 40, hầu hết các đĩa đệm cột sống sẽ bắt đầu khô và co lại, điều này làm cho các đốt sống tiếp xúc với nhau nhiều và khó khăn hơn.
• Thoát vị đĩa đệm: Các vết nứt thường xuất hiện, dẫn đến đĩa đệm (thoát vị) – đôi khi có thể ấn vào tủy sống và rễ thần kinh.
• Xương: Thoái hóa đĩa đệm thường dẫn đến việc cột sống tăng sinh xương để củng cố. Những gai xương này đôi khi có thể chèn ép tủy sống và rễ thần kinh.
• Xơ hóa dây chằng . Dây chằng là các dây nối xương với xương. Dây chằng cột sống có thể bị xơ hóa theo tuổi tác, làm cho cổ kém linh hoạt.

Những biểu hiện thoái hóa đốt sống

Đốt sống cổ là nơi các tổ chức thần kinh chi phối hoạt động sống của cơ thể phía dưới đều đi qua nên cực kỳ quan trọng. Chính vì thế, Thoái hóa đốt sống cổ không chỉ gây ra cơn đau tại chỗ mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến các bộ phận khác. Thậm chí, các bệnh lý xảy ra ở đốt sống cổ còn nguy hiểm hơn nhiều so với các chứng đau lưng, thoái hóa đĩa đệm, gai cột sống vùng lưng… Việc phát hiện sớm dấu hiệu thoái hóa đốt sống cổ là cách giúp điều trị bệnh thành công, ngăn ngừa nguy cơ tai biến xảy ra.

Dưới đây là những biểu hiện thoái hóa đốt sống cổ mà bạn cần lưu ý:

Đau đốt sống cổ cấp tính

Triệu chứng thoái hóa đốt sống cổ bắt đầu khởi phát đột ngột bằng những cơn đau nhói vùng cổ, xoay cổ nghe tiếng kêu “cục, cục” kèm cảm giác đau buốt, khiến người bệnh ngại xoay chuyển. Hiện tượng đau này xảy ra khi: Thời tiết trở lạnh hoặc khi ngủ gối đầu cao quá do ngẩng đầu lên trần nhà, xoay trái phải thấy cứng và đau; hoặc cơn đau xuất hiện khi làm việc quá sức…

Đau đốt sống cổ mạn tính

Sau lần đau đốt sống cổ cấp tính đầu tiên thì cơn đau sẽ chuyển dần sang dạng mạn tính do sự thoái hóa mạnh mẽ, thường là 30% sau 1 năm, 25% sau 1 – 5 năm, 19% sau 5 – 10 năm với các biểu hiện: Tiếp tục các cơn đau như cấp tính nhưng với tần suất nhiều và mạnh hơn; đau buốt, nhức mỏi cổ, cứng cổ không rõ lý do; khó chịu, đau cổ…

Khó khăn khi vận động

Người bệnh khó vận động cổ trong việc cúi, ngửa, xoay chuyển. Bác sĩ sẽ căn cứ vào mức độ vận động để xác định những triệu chứng của thoái hóa đốt sống cổ đang ở giai đoạn nặng hay nhẹ.

Khó khăn khi cử động – Dấu hiệu thoái hóa đốt sống cổ

+ Cúi cổ: <45 độ, cằm không chạm ức, cố gắng cúi thấy đau.
+ Ngửa cổ: <45 độ, mắt không nhìn thẳng lên trần nhà mà góc nhìn sẽ bị chéo. Khi ngửa hai bên cổ thấy căng và đau.
+ Quay cổ trái phải: <45 độ. Khi xoay cảm thấy rất cứng, khó xoay, thậm chí có người không thể xoay cổ.
+ Gập nghiêng trái phải: <45-60 độ. Nhiều bệnh nhân chỉ gập được 10 độ đã thấy rất đau.

Hội chứng đau rễ thần kinh

Hội chứng rễ: Đau theo dải, đau sau gáy và kéo lên đầu, hoặc từ cổ kéo xuống vai, cánh tay. Cường độ đau không giống nhau, đau nơi này che lấp nơi kia, rối loạn cảm giác (trừ cảm giác đau là vẫn thấy), teo cơ…

Các tổn thương ngoài cổ

Trường hợp các đốt sống cổ thoái hóa sẽ gây đau đầu vùng chẩm, đau vùng trán, nhức đầu, hay nấc, xanh xao, gầy rộc, mất ngủ,… đau nhức hai hốc mắt, thậm chí có cảm giác mờ mắt, chóng mặt, hoa mắt, trí nhớ suy giảm, hay quên, da đen sạm, tông màu không đều, xuất hiện nhiều tàn nhang… do tuần hoàn máu bị ảnh hưởng, cánh tay tê bì, hạn chế vận động tay, không thể cầm bút viết bình thường, không thể cầm đũa gắp thức ăn; cảm thấy ốm yếu, cảm giác không trọng lực, đi lại xiêu vẹo, không thể đi trên một đường thẳng; khả năng sinh dục và chức năng đại tiểu tiện khó khăn hơn.

Biến dạng cột sống

Khi cột sống biến dạng sẽ làm mất hoàn toàn khả năng cúi, ngửa, xoay chuyển được đầu và cổ. Ấn vào các mỏm ngang thấy đau đớn vô cùng. Ngoài ra, chúng ta có thể nhìn thấy sự biến dạng của cột sống như: Cong vẹo cổ, sái cổ, mất đường cong sinh lý cổ; sau đó một thời gian xuất hiện gai xương, biến chứng thành phồng lồi đĩa đệm, bệnh thoát vị đĩa đệm cột sống cổ.

Tổn thương rễ thần kinh

Lúc này, tình trạng bệnh đã trở nên nghiêm trọng, các triệu chứng thoái hóa đốt sống cổ xuất hiện một cách dồn dập như: Giảm nhiệt độ cơ thể (lạnh người), giảm tiết mồ hôi, mất phản xạ dựng lông, rối loạn dinh dưỡng da, teo cơ, mất phản xạ, mất cảm giác chi trên hoặc bại liệt hoàn toàn cổ, chỉ có thể nằm một chỗ.