Thoái hóa xương khớp và những điều cần biết

Thoái hóa xương khớp là tình trạng bệnh lý mà bất kể đối tượng nào khi về già đều phải trải qua. Bệnh không quá nguy hiểm, tuy nhiên, nếu không có sự can thiệp đúng cách sẽ dần ảnh hưởng nặng và gây trở ngại cho cuộc sống sinh hoạt. Để giúp các độc giả hiểu rõ hơn về tình trạng này, chúng tôi xin chia sẻ những thông tin trong bài viết sau.

1. Thoái hóa xương khớp là bệnh như thế nào? 

Cụm từ “thoái hóa xương khớp” được nhắc đến rất nhiều trong cuộc sống, đặc biệt là trong các chương trình quảng cáo thuốc xương khớp cho người già. Tuy nhiên, số người hiểu đúng ý nghĩa về cụm từ này thực tế lại rất ít.

Thoái hóa xương khớp là tình trạng tổn thương hoặc suy thoái dần về cấu trúc và chức năng của sụn, xương dưới sụn, sụn khớp và đĩa đệm kèm theo các phản ứng viêm, làm giảm lượng dịch ổ khớp. Dịch khớp giảm đồng nghĩa với chức năng bôi trơn của dịch nhầy bị hạn chế dẫn đến độ ma sát giữa hai khớp cao, khớp hoạt động kém linh hoạt.

Đây là một trong những căn bệnh mãn tính mà không ai có thể tránh khỏi sau tuổi 40. Tuy vào chế độ sinh hoạt, vận động, lối sống và cơ địa mỗi người mà bệnh có thể xuất hiện sớm hay muộn. Theo nhiều nghiên cứu thì hầu hết những người ở đến tuổi 60 đều bị thoái hóa xương và khớp bởi. Điều đáng lo ngại nhất hiện nay là hiện tượng thoái hóa các khớp và xương đang dần trẻ hóa, thậm chí là trước độ tuổi 40 đã có nhiều trường hợp có biểu hiện của bệnh.

2. Nguyên nhân nào gây ra tình trạng thoái hóa xương khớp hiện nay? 

Do quá trình thoái hóa tự nhiên

Trước đây, thoái hóa các khớp, xương là căn bệnh phổ biến của người già do sự thoái hóa tự nhiên theo thời gian. Càng về độ tuổi xế chiều, các cấu trúc xương, cột sống bị hư hại và tàn phá nặng nề như đĩa đệm bị khô, mất nước, xơ hóa màng bọc đĩa đệm dễ rách, mô sụn bị bào mòn nghiêm trọng, các dây thần kinh, mạch máu xơ hóa,… Đây là diễn biến sinh lý của cơ thể nên không thể nào ngăn chặn được dứt điểm tình trạng thoái hóa ở người già, các tác động và can thiệp chỉ nhằm khiến cho quá trình phá hủy, bào mòn xương, khớp diễn ra chậm hơn.

Do những ảnh hưởng từ môi trường sống

Tuy nhiên, với cuộc sống xô bồ ngày nay thì những ảnh hưởng từ bên ngoài, nhất là do tính chất công việc đã khiến cho tỷ lệ người trẻ mắc bệnh thoái hóa xương khớp ngày càng tăng cao. Một số yếu tố nguy cơ bao gồm:

• Tất cả các chấn thương xương, khớp xảy ra do tai nạn, luyện tập hay làm việc quá sức hoặc các va đập mạnh đều là nhân tố thúc đầy quá trình thoái hóa diễn ra nhanh và sớm.
• Người bị thừa cân, béo phì là đối tượng có nguy cơ cao bị thoái hóa sớm do áp lực tác động lên xương, cột sống lớn. Đồng thời, lượng chất dư thừa trong cơ thể, đặc biệt là lipid sẽ làm hạn chế quá trình hấp thụ canxi vào xương.
• Tư thế làm việc cũng là yếu tố khiến cho tỷ lệ thoái hóa xương và các khớp cũng như tình trạng thoát vị đĩa đệm, gai cột sống tăng cao. Những người thường xuyên làm việc ở tư thế ngồi như nhân viên văn phòng, kế toán hoặc công việc buộc phải đứng liên tục như lễ tân, giáo viên là đối tượng bị có nguy cơ sớm bị thoái hóa xương khớp.
• Các vận động viên cử tạ hay người làm công việc khuân vác cũng khó có thể tránh khỏi tình trạng thoái hóa các khớp và xương diễn ra sớm bởi các toàn bộ khung xương, nhất là ở vùng cột sống, bả vai luôn chịu áp lực lớn tác động dẫn đến suy yếu dần.

Các nguyên nhân khác

Bên cạnh đó, một số nguyên nhân cùng có thể đẩy nhanh quá trình thoái hóa bao gồm:

• Chế độ ăn uống: thiếu chất (Ca, Mg,…) hoặc quá nhiều dầu mỡ.
• Thường xuyên sử dụng các loại rượu bia, thuốc lá, chất kích thích, đồ uống có gas,… Các loại thức uống này trong thành phần đều có hàm lượng ao các chất phá hủy xương, do đó, việc sử dụng chúng sẽ góp phần làm cho các phản ứng thoái hóa diễn ra nhanh.
• Chế độ vận động, luyện tập quá mức hay lười vận động cũng đều là nguyên nhân khiến cho thoái hóa xương khớp đến sớm.

3. Loại thực phẩm nào tốt cho người thoái hóa xương khớp?

Ăn gì để tốt cho người bị thoái hóa các khớp xương là điều mà hầu hết người mắc bệnh đều thắc mắc. Một chế độ dinh dưỡng khoa học sẽ hỗ trợ đắc lực cho cơ thể chống lại các bệnh lý xương khớp hiệu quả. Nếu bạn muốn hệ xương khớp được bổ sung đầy đủ dưỡng chất mỗi ngày thì nên bổ sung các nhóm thực phẩm sau:

Thực phẩm giàu Omega 3

Omega 3 là một dưỡng chất thiết yếu của cơ thể, có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ chức năng của nhiều cơ quan trong cơ thể. Đặc biệt, Omega 3 hỗ trợ cho mục đích cải thiện tình trạng viêm ở các khớp, làm chậm quá trình thoái hóa hiệu quả. Các loại thực phẩm giàu Omega 3 mà bạn không nên bỏ qua là cá hồi, cá ngừ, cá basa,… cùng các loại hạt như hạt hạnh nhân, hạt chia hay quả óc chó,…

Bên cạnh đó thì dầu thực vật giàu Omega 3 cũng sẽ giúp cơ thể hạn chế được quá trình thoái hóa các khớp và xương. Các loại dầu chứa Omega 3 đều có công dụng trong việc thúc đẩy khả năng phục hồi dịch khớp, ngăn ngừa tình trạng khô khớp do thoái hóa.

Xương ống hoặc xương hầm

Dân gian có câu “ăn gì bổ nấy”, đặt trong trong trường hợp bệnh xương khớp thì vô cùng hợp lý bởi các món làm nấu từ xương ống hay xương sườn động vật (nhất là món hầm) sẽ rất tốt cho người mắc bệnh thoái hóa.

Theo nhiều nghiên cứu thấy hàm lượng glucosamin và chondroitin chứa trong xương ống, xương sườn (đặc biệt trong tủy xương của bò) có tác dụng giúp cho sụn xương thêm chắc khỏe.

Trái cây giàu vitamin C

Vitamin C được xem là người bạn đồng hành của hệ xương khớp nhờ thành phần các dưỡng chất tự nhiên giúp kháng viêm hiệu quả và tăng cường hoạt động dẻo dai của các khớp. Do đó mà người bị thoái hóa xương khớp nên bổ sung các loại quả như cam, chanh, quýt,  dứa, đu đủ,… trong chế độ ăn mỗi ngày để giúp cơ thể khỏe mạnh, hạn chế tối đa tình trạng khô cứng các khớp.

Mặc dù thoái hóa xương khớp không thể điều trị khỏi nhưng có rất nhiều cách để làm chậm quá trình ăn mòn xảy ra. Một kế hoạch sinh hoạt, làm việc và vận động hợp lý, kết hợp với chế độ dinh dưỡng khoa học là biện pháp hữu hiệu nhất và an toàn nhất. Tuy nhiên, trong trường hợp bệnh gây nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe và đời sống thì nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa để có biện pháp can thiệp kịp thời.